Damkerk te Hoogezand

In 1669 is in Hoogezand in opdracht van de stad Groningen de Damkerk gebouwd. Gelijktijdig werd de (voormalige) pastorie aan de kerk gebouwd; het heeft een middentop, een ingezwenkte halsgevel (bepleisterd) met aanzetkrullen en kuifstuk. Voorts is de kerk in 1734 aan de zuidzijde aanzienlijk uitgebreid, nu nog duidelijk waar te nemen aan de rode kleur van de stenen. In 1728 is een nieuwe pastorie gebouwd aan de Kerkstraat ten westen van de kerk. Na de Tweede Wereldoorlog is deze woning weer afgebroken en heeft plaatsgemaakt voor het huidige parkeerterrein. In 1928 besluiten een aantal dames om de vrouwen van de kerk één avond per twee weken samen te laten komen om van gedachten te wisselen over het geloof en de bijbel. Ook werden er gezangen bestudeerd waardoor de gemeentezang in de eredienst aan kracht wint. Ondertussen wordt er door de dames ijverig gewerkt aan hun handwerken. Dit is de vrouwenvereniging VONK: Voor onze Nederlandse kerk. Omdat in zeer korte tijd een grote groep dames samenkomt is al snel de ruimte onder het orgel te klein en verhuist men naar de kerkzaal. Ze besluiten om één keer per jaar een verkoping van de handwerken te houden en van de opbrengst te sparen voor een nieuw en groot gebouw. Ondanks de crisisjaren lukt het om binnen tien jaar voldoende geld bij elkaar te krijgen om een gebouw naast de kerk te laten zetten. Dit gebouw krijgt de naam VONK-gebouw. Na een ingrijpende renovatie is 2009 wordt de naam veranderd in Vonkzaal.

In de Resolutie van 26 augustus 1667 wordt toestemming verleend tot het ‘timmeren’ van een nieuwe kercke tot meerdere communiteit door ijveren tot het saligmakend woordt ende voorplanting van de ware gereformeerde christelijke religie. In de vergadering van 31 augustus 1667 van de Staten van Stad en Lande komt de stad met het voorstel tot bouw van een kerk in Hoogezand. Er wordt besloten dit plan uit te voeren en elk lid zal daartoe bijdragen, de stad Groningen en provincie Groningen elk 800 guldens, terwijl de predikant jaarlijks uit des lands kas een traktement van 300 guldens zal genieten. Tevens heeft de stad Groningen besloten 200 gulden ter beschikking te stellen van de inkomsten uit de kloostergoederen te Ter Apel.

Op 21-02-1668 wordt nog besloten aan de “Pastor” (zo werd de predikant toen vaak genoemd) jaarlijks 2 voeren stadsturf als toelage toe te kenen. Het ontbrekende geld voor de bouw zal uit de vermogens van de ingezetene worden moeten gevonden. In 1668 hebben Burgemeesters en Raad nog besloten, ter geregelde uitoefening van de godsdienst, ofschoon er nog geen kerk was gebouwd, één van de kleine klokken van de A-toren uit Groningen, ter zwaarte van 278 pond, en ter waarde van 166 gulden en 16 stuivers aan de gemeente van Hoogezand te schenken. (De secretaris schat de waarde van de klok hoger in door de toevoeging: ‘Zijnde onder de waardije van 200 gulden).Voordat de kerk was gebouwd werd de eerste predikant al beroepen in het jaar 1668 (het jaar waarin de gemeente is gesticht), namelijk Ds. Henricus van Byler, voorheen predikant in Noorddijk.

De kerkdiensten werden voor het gereedkomen van de kerk in een schuur of particulier huis gehouden. Hier komt waarschijnlijk de aanduiding van de kerk als “schuurkerk” vandaan. De bouw van de kerk ligt dus niet voor 1670. Nadere gegevens hierover ontbreken.

Mogelijk heeft op deze plek al een boerderij gestaan (in Friesland spreekt men van een ‘boerenpleats’ en in Groningen wordt een boerderij ook wel met ‘plaats’ aangeduid). Bij de restauratie is in de muur, waar de preekstoel staat, een houten balk aangetroffen. Het is een balk die veel wegheeft van balken die in boerderijen werden verwerkt ter versteviging van de muren.

De kerk dankt zijn huidige naam aan de dam in het Winschoterdiep, die omstreeks het jaar 1958 is gelegd, de Damkerk.

Stichting bijzondere begraafplaatsen.

De wijkgemeente Damkerk had een zestal begraafplaatsen in eigendom: Hoogezand, Kiel-Windeweer, Kropswolde-kerk, Wolfsbarge, Sappemeer-kerk en Sappemeer Oost. Het beheer van deze begraafplaatsen is nu ondergebracht bij de Stichting Bijzondere Begraafplaatsen Hoogezand-Sappemeer en Omstreke¨. Op 12 december 2014 vond de overdracht plaats van het kerkbestuur naar de Stichting Bijzondere begraafplaatsen. Voor alle zaken, informatie en vragen betreffende de kerkelijke begraafplaatsen kunt u bij de stichting terecht.

Het kantoor van de stichting is gevestigd in het Kerkelijk Bureau, Hoofdstraat 4, 9601 EH Hoogezand en is geopend op donderdagmorgen van 9.00 – 12.00 uur.
👥 Nel de Boer
🕾 0598 39 48 92
✉ info@bijzonderebegraafplaatsen.nl
Meer informatie www.bijzonderebegraafplaatsen.nl/.

De quilt in de Vonkzaal

Op zondag 9 november 2014 is de quilt geïntroduceerd die, samen met een nieuw katheder en voorbedeboek, een mooie voorbedehoek in de Vonkzaal van de Damkerk gaat vormen.

Hieronder vertelt Rina Zinger over de totstandkoming van de quilt (november 2014).
Nadat ongeveer 5 jaar geleden de Vonkzaal gerenoveerd was, moest deze worden “aangekleed”. Er werd een commissie in het leven geroepen die zich hiermee bezig ging houden. Jan Wilts, destijds onze predikant, maakte deel uit van de commissie. De opbrengst van de paascollecte in 2012 werd voor dit doel bestemd.
Naast de schilderijen van de schepping, die gemaakt zijn door gemeenteleden onder de bezielende leiding van Wilma Horlings, heeft Jan zich sterk gemaakt voor het realiseren van een quilt. Hij wist dat Klara Darwinkel en ik (Rina Zinger) quilten als hobby hadden en heeft ons gevraagd of wij het zagen zitten om een quilt te maken.
Na maanden van voorbeelden zoeken, wikken en wegen en  met elkaar overleggen, heeft de commissie besloten om het glas-in-loodraam in kerkelijk centrum “De Bron” in Alphen aan den Rijn als voorbeeld te gebruiken. De kunstenaar, Carel Bruens, heeft hierop een fontein afgebeeld ( “God is de bron, de klare wel, Zijn lof ontspringt als een fontein”. Uit : Het nieuwe liedboek Lied 68 vers 9 ).
Links staat de boom uit de NBG vertaling Jeremia 17 : 8 “Hij is als een boom geplant aan water, zijn wortels reiken tot in de rivier ”. Onderaan rechts is de Bruiloft te Kana uitgebeeld. Bovenaan zijn de doop, de regenboog en de wolken weergegeven.
Klara en ik zijn toen in november 2012 begonnen met het maken van een patroon van het raam op het formaat dat wij wilden realiseren. Daarna hebben we een plan van aanpak gemaakt, stof uitgezocht en zijn we begonnen. Gedurende zo’n anderhalf jaar zijn we praktisch elke week een morgen of een middag bij elkaar gekomen om aan de quilt te werken. In mei 2014 was de quilt af. We hebben met heel veel plezier aan de quilt gewerkt. Af en toe hadden wij onze twijfels of het wel zo zou worden als wij voor ogen hadden. Maar vaak waren wij positief verrast dat het eigenlijk net zo werd als het “echte” glas-in-loodraam.